Jak rozpoznać nieszczere zamiary naszego rozmówcy? Skąd możemy wiedzieć, czy to co ktoś mówi jest prawdą? Jakie są różnice pomiędzy zachowaniem człowieka kłamiącego i mówiącego prawdę? Czy można oszukać własną fizjologię, aby nie wyjawiła blefowania? Dziś dowiesz się jak rozpoznać kłamstwo, patrząc TYLKO NA OCZY Twojego rozmówcy.
Wiedza na temat funkcjonowania ludzkiego mózgu daje nam możliwość „czytania” drugiego człowieka. Istnieją nieświadome odruchy świadczące o procesach zachodzących w naszych głowach. To z kolei daje nam możliwość zweryfikowania ewentualnych podejrzeń i wykrycia kłamstwa.
Nasz mózg można porównać do komputera. Aby coś sobie przypomnieć otwieramy odpowiedni folder. Jeśli szukamy czegoś konkretnego wertujemy wzrokiem kolejne pliki, patrząc na lewo i prawo.
Tak samo dzieje się podczas przeszukiwania zasobów naszej pamięci. Gdy próbujemy sobie coś przypomnieć zadajemy sobie rozmaite pytania, ustalamy fakty, zastanawiamy się, rozmyślamy – a nasze oczy poruszają się w różne strony. Dlatego jeśli widzimy takie zachowanie u naszego rozmówcy, wiemy, że właśnie się zastanawia i analizuje informacje. Z kolei jego nieruchomy wzrok może świadczyć o tym, że czegoś nie rozumie, lub nie usłyszał. Co jeszcze zdradzają oczy?
Okazuje się, że ruchy gałek ocznych związane są z uruchamianiem określonych partii mózgu. Osoba, która coś sobie przypomina patrzy w innym kierunku, niż w momencie tworzenia czegoś na bieżąco. Możesz to sprawdzić na sobie, a jeszcze lepiej na ochotniku. Wykonaj poniższe zadania.
Przypomnij sobie drogę z domu do sklepu. Co jest wokół Ciebie? Co mijasz po drodze?
Zauważ, co stało się z Twoim wzrokiem. Może przestałeś patrzeć na monitor? Skupiłeś wzrok w jakimś jednym punkcie? Spojrzałeś w górę? W lewo, lub w prawo? Zapamiętaj jak zachowywały się Twoje oczy. A teraz sprawdź, co się stanie jak zaczniesz coś wymyślać.
Opowiedz na głos, jak wygląda Twoim zdaniem najlepsza plaża na świecie. Jaka jest pogoda? Ilu jest tam ludzi? Co robią? Co masz na sobie?
Teraz porównaj ruchy oczu ze wcześniejszym ćwiczeniem. Patrzyłeś w inną stronę? Ruszałeś oczami na boki? Były bardziej aktywne? Jaką zauważyłeś różnicę?
Już dawno temu przeprowadzono tego typu badania i stwierdzono, że ludzie odwołujący się do pamięci – patrzą w prawo i w górę, a gdy coś tworzą w wyobraźni – patrzą w lewo i w dół. Naukowcy wywnioskowali, że te kierunki odpowiadają za prawdę i kłamstwo. Niestety nie mieli do końca racji…
Zgodzę się z tym, że przypominając coś sobie, jednocześnie mówimy prawdę, bo sięgamy do zapisów naszej pamięci, czyli czegoś co istnieje. Zgodzę się też, że wymyślając coś na bieżąco, tak na prawdę kłamiemy, bo przecież tworzymy coś, co nigdy nie istniało. Prawdą jest też, że te dwa procesy charakteryzują się innymi ruchami gałek ocznych, ALE u każdego człowieka oczy mogą poruszać się w inną stronę!
Twierdzenie, że ktoś nas okłamał, bo spojrzał w lewo jest zwykłym hazardem. Możemy mieć rację, lub nie. Równie dobrze można od razu wszystkim zarzucać kłamstwo i będziemy mieli podobną skuteczność.
Jednak są sposoby, aby rozpoznać, w którą stronę patrzy konkretna osoba mówiąc prawdę. Ogranicza to możliwość błędnego odczytania zamiarów do minimum, ale nigdy nie da 100% pewności. Ta metoda może potwierdzić nasze spostrzeżenia, ale nie może być uznawana jako jedyny sposób na sprawdzenie prawdomówności.
Ruch gałek ocznych jest także związany z emocjami. Czasem ruszamy oczami w odpowiedzi na znudzenie, zażenowanie, zniecierpliwienie itp. Dlatego sprawne obserwowanie oczu rozmówcy daje nam większe szanse na rozpoznanie, czy teraz sięga do pamięci, czy właśnie zmyśla. Należy pamiętać, że ruchy oczu można świadomie kontrolować. Osoba, która ma odpowiednia wiedzę może ją umiejętnie wykorzystać i tak naprawdę być o krok przed nami.
Aby dowiedzieć się, w którą stronę patrzy rozmówca podczas mówienia prawdy, musimy zadać mu proste pytania, na które na pewno nie skłamie. Aby tak się stało pytania nie mogą być związane z tematem rozmowy. To pozwoli rozmówcy rozluźnić się, co poskutkuje swobodnym ruchem jego gałek ocznych. Przykładowe pytania:
Jak wyglądał Twój ulubiony nauczyciel ze szkoły?
Jak wygląda Twój pokój?
Która scena z Twojego ulubionego filmu podobała Ci się najbardziej?
Ogólnie jeśli pytamy o przeszłość – otrzymamy w odpowiedzi wspomnienie, czyli odtworzoną prawdę. Jeśli zapytamy o przyszłość – otrzymamy wymyślone wyobrażenie, czyli coś co prawdą nie jest.
Jednym słowem, aby dowiedzieć się, czy rozmówca kłamie należy go zapytać najpierw o przeszłość, czyli coś co się już stało i jest prawdą, a potem o przyszłość, czyli coś czego jeszcze nie było i jest kłamstwem. Obserwując jego oczy dostrzeżemy, w którą stronę poruszają się one podczas poszczególnych odpowiedzi. Wiedząc jaki jest kierunek kłamstwa znamy kierunek prawdy i odwrotnie. Podczas dalszej rozmowy rozmówca także będzie poruszał wzrokiem w którąś stronę, zdradzając tym samym swoje myśli.
A co jeśli rozmówca wymyśli wcześniej kłamstwo i będzie go odtwarzać z pamięci?
Wystarczy zadawać dodatkowe, bardziej szczegółowe pytania. Jeśli ktoś mówi, że kupił nowy rower, a Ty w to nie wierzysz, zapytaj jaki ma kolor, czy były w sklepie inne kolory, czy sprzedawcą był mężczyzna, czy kobieta, czy już był gdzieś na tym rowerze i co tam widział. Na te pytania z pewnością nie wymyślił wcześniej odpowiedzi, więc będzie je tworzyć na bieżąco. Jego oczy zaczną się poruszać w stronę kłamstwa i już będziesz wszystko wiedział.
Czasem wystarczy zadać tylko jedno pytanie (o przyszłość, lub przeszłość), aby stwierdzić kierunki pamięci i fantazji. Znając sam kierunek prawdy od razu wiemy, jaki jest kierunek kłamstwa. Po prostu inny.
A więc spójrzmy prawdzie w oczy…
Artur Wójtowicz
wizjoner.org